Báo chí quốc tế gần đây có loan tin về chuyện phiến quân hồi giáo ISIS bị tai họa ruồi cát (sandfly) cắn truyền bệnh ký sinh trùng Leihsmaniasis gây loét da và thúi thịt rất đau đớn.
Nguyên nhân chính là vấn đề ô nhiễm, vệ sinh cá nhân quá kém cỏi vì bôm đạn chết chóc khắp nơi. Ngoài ra phiến quân còn từ chối việc chữa trị nên vết loét dễ bị nhiễm độc thêm hơn và có thể chết. Tình trạng chiến tranh và bất ổn đã giúp vào việc làm lây truyền bệnh Leishaniasis cho rất nhiều người trên những vùng rộng lớn... Đã có trên 100 000 ca được báo cáo, đặc biệt là khu vực thành phố Raqqua do ISIS chiếm cứ.
Hệ thống y tế tại các vùng có ISIS đã hoàn toàn bị sụp đỗ và tổ chức Médecins sans Frontière cũng đã rút chạy từ lâu.
Vết loét ngoài da do ruồi cát cắn (photo https://escholarship.org/uc/item/8k3992kr)
Ký sinh trùng đáng lo
Đó là bệnh ký sinh trùng Leishmaniasis
Leishmaniasis is a vector-borne disease that is transmitted by sandflies and caused by obligate intracellular protozoa of the genus Leishmania. Human infection is caused by about 21 of 30 species that infect mammals.(CDC)
Có lối 21-30 chủng loại ký sinh trùng Leishmania có thể gây bệnh ở loài hữu nhủ kể cả con người.
Bệnh Leishmaniasis là bệnh lây truyền qua vết cắn của loài ruồi cát phlebotomus (sandfly). Vào cơ thể, ký sinh trùng Leishmania (ở dạng promastigotes)bị bạch cầu máu, là thực bào đa nhân và đơn nhân(macrophage and mononuclear phagocyte cells) nuốt vào. Leishmania biến chuyển và tăng trưởng ra thành dạng amastigotes trong các tế bào của bệnh nhân. Sau đó khi ruồi cát hút máu bệnh nhân, nó rút luôn cả các tế bào bạch cầu có chứa amastigotes. Amastigotes biến chuyển ra thành promastigote trong ruột ruồi và sau đó di chuyển lên bộ phận proboscis để dự trử(proboscis = bộ phận hút tại vùng miệng của ruồi). Khi ruồi cái cắn bệnh nhân để hút máu thì đồng thời nó cũng bôm luôn promastigotes vào nạn nhân. Thêm một bệnh nhân mới. (Xem CDC, Life cycle)
Nói chung, ký sinh trùng Leishmania thấy hiện diện hầu như khắp nơi trên thế giới nhưng đặc biệt chủng Leishmania major thường thấy tại vùng Đông Bán cầu, như Trung Đông, Bắc Phi, Tây Bắc Trung Quốc và Tây Bắc Ấn Độ (theo Wikipedia)
http://www.phsource.us/PH/HELM/PH_Parasites/Leishmaniasis.htm