Con tôi hỏi sao Ba trồng cây chuối,
cây dừa sim, cây nhãn, cây bầu?
Ở Mỹ nầy sao không trồng cây táo, cây dâu,
Cây oak, palm tree, như người ta Ba nhỉ?
Nghe con hỏi, tôi mỉm cười suy nghĩ
Một hồi lâu mới giảng cho nó hiểu vì sao:
Con ơi, khi lớn lên con mới biết thế nào
Và thấu hiểu tâm tình người xa xứ
Ngồi ở nơi nầy mà mơ về quá khứ
Trĩu trong lòng niềm thương nhớ quê hương
Nhớ con đường quê ngày hai buổi đến trường
Những hàng chuối nhà ai lá đong đưa và bầy chim ríu rít
Ngày lao khổ trái dừa sim ngọt lịm
Vừa no lòng “đã khát” còn gì hơn
Nhãn trong vườn hột nhỏ ngọt như đường
Dàn bầu nậm che trưa hè nắng gắt
Thiu thiu ngủ chiếc võng tre chợp mắt
Tiếng ầu ơ câu vọng cổ Hoài lang
Vườn của cha là một nửa quê hương
Còn một nửa bên kia trời thương nhớ
Ba ơi, bao giờ dắt chúng con về thăm quê cũ
Nước non mình đẹp tựa bài thơ
Ba ơi, Ải Nam quan ở đâu và có từ bao giờ?
Nơi lừng lẫy chống quân Tàu xâm lược
Chúng cay đắng thốt ra câu lịch sử:
Quỉ môn quan quỉ môn quan, thập nhân khứ nhất nhân hoàn
Mười tên giặc đi xâm lăng nước Việt
Qua ải Nam Quan chỉ còn một tên về
Con sẽ đến đấy để tiếp nối câu thề
Xin gìn giữ đất thiêng của tiền nhân để lại
Và đến thăm thác Bản Giốc đẹp như mơ
Ôi diễm lệ mà xứ Cờ Hoa không có
Con nhớ mãi những lần Ba ru em ngủ
Bài thơ dài con chỉ nhớ một đoạn thôi
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,
có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh
Ai lên Phố Lạng cùng anh,
tiếc công bác mẹ sinh thành ra em...
Nghe con trẻ nói mà lòng đau như thắt
Vội quay đi giấu dòng lệ tủi hờn
Uất nghẹn trong tim,
Máu trong miệng muốn trào tuôn
Còn đâu nữa phần địa đầu đất nước?
Lũ cường tặc Cộng nô bán nước
Ta sẽ về hỏi tội bọn bây
Trời không dung, đất không dưỡng chúng mầy
Toàn dân Việt đứng lên ầm ầm như bão nổi
Quét sạch đi bọn Cộng đồ rác rưởi
Khỏi non sông gấm vóc bốn nghìn năm
Và đòi lại đất thiêng theo di chỉ của cha ông
Dù máu đổ xương rơi nào có ngại
Cho Việt Nam gấm hoa liền một dải
Từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau
Dân Việt Nam trên khắp hoàn cầu
Từ muôn hướng trở về xây dựng lại
Nước Việt Nam minh châu sẽ hùng cường mãi mãi
Thật sự Hoà Bình, Nhân Ái, Tự Do
Ngày liên hoan Nam Trung Bắc rộn rã tiếng reo hò
Chúng tôi sẽ đem về tặng đồng bào, bà con trong nước
Những trái nhãn Việt Nam mà hột mang theo ngày trước
Được vun trồng trên đất nước tự do
Dù cho có tưới bằng nước sông Seine hay nướv Hilboro
Thì vẫn ngọt vẫn thơm như đường như mật
Dù trời Việt Nam có gió heo mây hay mưa lất phất
Chúng tôi vẫn nắm tay nhau
Đi khắp nẻo đường đất nước
Để hát, để cười, để nhớ, để thương...
VŨ THỊ SAIGON
oOo
OUR PEOPLE’S PANGS OF PAIN
My children asked why I grew Asian vegetables and fruit-trees
But not apples or mulberries as one almost everywhere sees.
Why, Dad, did you do so?
Hearing that, I smiled and pondered over that though
For a while then to the kids I tried to explain:
Oh my dear! when you grow up you will gain
The knowledge and understanding of the expatriates’ mood
Now living here but over the past not ceasing to brood,
Weighed down with nostalgia, recalling the rural road pathway
On which they once went to school twice each day;
Banana leaves swaying as if twittering birds happy to greet;
During hard work the deliciously sweet coconut milk and meat
Eating and drinking one’s fill, how satiated with pleasure!
Small-seeded sugary longans in the garden, at leisure,
The calabash trellis shading the scorching summer sun at noon
Drowsing in the bamboo hammock, what boon!
The lulling refrain of traditional songs, the melodious croon...
My garden is indeed a half of our fatherland here nigh,
While the other half still is beyond the longing sky!
Oh Dad! when would you lead us back to our old soil to visit
Our beloved country as beautiful as a poem exquisite,
Nam Quan Pass: where, since when have we been possessors
There our ancestors victoriously defeated Chinese aggressors
So that they bitterly uttered this historical phrase:
Nam Quan Pass, one out of ten, it is to blaze
That crossing the frontier to trespass on Viet territorial side
Only one out of ten invaders could retreat alive!
We will get there taking our ancestors’ oath to continue
To preserve our sacred bequeathed land as a new sinew,
And visit Ban Gioc Waterfall so dreamy and dear
So charming that one cannot find in the States here.
We remember when you lulled our younger sibling to sleep
The long poem but only one section in mind we forever keep:
There, in Dong Dang, are Ky Lua Street, To Thi Statue,
Tam Thanh Temple – Then, who left for Pho Lang with you?
How much to regret her parents’ pain
Of birth and breeding, resigned to be fain.
Hearing my children’s words, deep grief in my heart spears
I swiftly turned away to conceal the humiliated tears
Writhing my heart, overflowing like flood,
I feel I nearly vomit blood.
There is no longer that cherished border area of our land:
The red slaves have betrayed their country – What brand!
We will return to punish ye,
Heaven does not tolerate, earth does not forgive, ye can’t flee!
The whole Viet people will rise up thundering in a storm
To make a clean sweep of communist rubbish in every form
Off our four-thousand-years-old precious native nation,
And reclaim the sacred soil that is our forefathers’ foundation.
We are not afraid of bloodshed, in order to gain
A beautiful Vietnam, inviolate and unified domain to remain
From Nam Quan Pass through Ca Mau Cape.
The Viet nationals will return to rebuild, reconstruct, reshape
Even from all corners of the world, earnest and clever
A gemmed Vietnam, strong and prosperous for ever,
Truly peaceful, free, and humane.
On that national festival in a boisterous brouhaha so plain
We will bring back and present to our relatives at home
The Viet longans from the seeds we took abroad as gnome
And sowed on the Free World’s ground, sprinkled thorough
Although with water from Seine River or the Hillsborough,
They are still sweet, fragrant like sugar, honey – What grace!
In spite of autumn wind and winter rain in our native place.
We still will hold each other’s hands, hand in hand
And travel throughout our treasured fatherland
To sing, to laugh, to long, and to love.
Translation by THANH-THANH